Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), trung tâm kinh tế – văn hóa lớn nhất cả nước, đang đối mặt với những thách thức lớn về giao thông đô thị do tốc độ đô thị hóa nhanh và mật độ dân số cao. Để giải quyết vấn đề này, thành phố đã triển khai quy hoạch hệ thống đường sắt đô thị với mục tiêu xây dựng một mạng lưới giao thông công cộng hiện đại, đồng bộ và bền vững. Dựa trên Quy hoạch tổng thể phát triển giao thông vận tải đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, TP.HCM đang nỗ lực xây dựng 8 tuyến đường sắt đô thị, hướng tới mục tiêu trở thành một thành phố thông minh và thân thiện với môi trường.
Mục tiêu Chiến lược
Hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM được quy hoạch nhằm đạt được các mục tiêu chiến lược sau:
- Giảm ùn tắc giao thông: Với dân số hơn 10 triệu người và số lượng phương tiện cá nhân tăng nhanh, đường sắt đô thị sẽ giúp giảm tải cho hệ thống đường bộ, đặc biệt là tại các khu vực trung tâm.
- Kết nối đa cực: Hệ thống đường sắt sẽ kết nối các khu vực trung tâm với các vùng ngoại ô, khu công nghiệp, khu đô thị mới và các cửa ngõ giao thông quan trọng.
- Phát triển giao thông xanh: Khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng, giảm phát thải khí nhà kính và tiết kiệm năng lượng.
- Tích hợp đa phương thức: Kết nối đường sắt đô thị với các loại hình giao thông khác như xe buýt, xe máy điện, xe đạp và đường thủy.
Quy hoạch 8 Tuyến Đường sắt Đô thị
Theo quy hoạch, TP.HCM sẽ xây dựng 8 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài khoảng 220 km, bao gồm cả đường sắt trên cao, đường sắt ngầm và đường sắt nhẹ (monorail). Các tuyến này được thiết kế để kết nối các khu vực trọng điểm của thành phố, bao gồm trung tâm hành chính, khu công nghiệp, khu đô thị mới và các cửa ngõ giao thông quan trọng.
Danh sách 8 Tuyến Đường sắt Đô thị:
- Tuyến 1: Bến Thành – Suối Tiên (Đã triển khai giai đoạn 1)
- Kết nối trung tâm thành phố (Quận 1) với khu vực phía Đông (Quận 9, Thủ Đức).
- Chiều dài: 19,7 km (2,6 km ngầm, 17,1 km trên cao).
- Điểm nhấn: Kết nối với Ga Bến Thành, trung tâm thương mại và văn hóa của TP.HCM.
- Tuyến 2: Bến Thành – Tham Lương
- Kết nối trung tâm thành phố với khu vực phía Tây (Quận 12, Bình Tân).
- Chiều dài: 11,3 km (ngầm toàn tuyến).
- Điểm nhấn: Kết nối với các khu đô thị mới và khu công nghiệp.
- Tuyến 3A: Bến Thành – Tân Kiên
- Kết nối trung tâm thành phố với khu vực phía Nam (Bình Chánh).
- Chiều dài: 19,8 km (4,9 km ngầm, 14,9 km trên cao).
- Điểm nhấn: Kết nối với các khu công nghiệp và cảng biển.
- Tuyến 3B: Cầu Giấy – Hiệp Bình Phước
- Kết nối khu vực phía Bắc (Thủ Đức) với trung tâm thành phố.
- Chiều dài: 12,2 km (trên cao toàn tuyến).
- Điểm nhấn: Kết nối với các khu đô thị mới và khu công nghệ cao.
- Tuyến 4: Thanh Xuân – Hóc Môn
- Kết nối khu vực phía Tây Bắc (Hóc Môn) với trung tâm thành phố.
- Chiều dài: 36,2 km (trên cao toàn tuyến).
- Điểm nhấn: Kết nối với các khu đô thị mới và khu công nghiệp.
- Tuyến 5: Sân bay Tân Sơn Nhất – Cần Giuộc
- Kết nối sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất với khu vực phía Nam (Long An).
- Chiều dài: 23,4 km (trên cao toàn tuyến).
- Điểm nhấn: Kết nối với sân bay và các khu công nghiệp.
- Tuyến 6: Bà Quẹo – Phú Lâm
- Kết nối khu vực phía Tây (Bình Tân) với trung tâm thành phố.
- Chiều dài: 6,8 km (trên cao toàn tuyến).
- Điểm nhấn: Kết nối với các khu đô thị mới và khu công nghiệp.
- Tuyến Monorail: Tân Chánh Hiệp – Tân Phú Trung
- Kết nối khu vực phía Tây (Tân Phú) với khu vực phía Đông (Thủ Đức).
- Chiều dài: 12,8 km (trên cao toàn tuyến).
- Điểm nhấn: Kết nối với các khu đô thị mới và khu công nghiệp.
Bản đồ hệ thống đường sắt đô thị thành phố Hồ Chí Minh
Bản đồ trích xuất từ cơ sở dữ liệu quy hoạch Thành phố HCM thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 trình rà soát sau thẩm định 06/08/2024.
Sáng 5/12/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính (Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT) chủ trì họp Thường trực Chính phủ với Bộ GTVT, UBND Thành phố Hà Nội, TPHCM cùng các bộ, ngành liên quan về Đề án hệ thống đường sắt đô thị Hà Nội và TPHCM. Mục tiêu đến năm 2030, TPHCM có 31km đường sắt đô thị, vận tải 15-20% hành khách công cộng. Đến năm 2045, TPHCM có 351km, vận tải 40-50% lượng hành khách công cộng và đến năm 2060 có 510km, vận tải 50-60% hành khách công cộng.
Tổng nhu cầu vốn đầu tư xây dựng và khai thác, vận hành đường sắt đô thị của TPHCM đến năm 2035 khoảng hơn 36 tỷ USD, giai đoạn từ năm 2036 đến năm 2045 khoảng hơn 26 tỷ USD và từ 2046 đến 2060 cần hơn 40 tỷ USD.
Các Tuyến Trọng điểm
- Tuyến 1: Bến Thành – Suối Tiên
- Là tuyến đầu tiên được triển khai, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối trung tâm thành phố với khu vực phía Đông, bao gồm Khu đô thị mới Thủ Đức và Khu công nghệ cao.
- Tuyến 2: Bến Thành – Tham Lương
- Kết nối trung tâm thành phố với các khu vực phía Tây, giúp giảm tải cho các tuyến đường bộ hiện có.
- Tuyến Monorail
- Được thiết kế để phục vụ nhu cầu di chuyển nhanh chóng và kết hợp cảnh quan đô thị, đặc biệt tại các khu vực có địa hình phức tạp.
Phát triển Hệ thống Giao thông Công cộng Đồng bộ
Để tối ưu hóa hiệu quả của hệ thống đường sắt đô thị, TP.HCM sẽ tập trung phát triển một hệ thống giao thông công cộng đồng bộ, tích hợp giữa các phương tiện như xe buýt, xe máy điện và đường sắt. Các trạm chuyển đổi (interchange) sẽ được xây dựng tại các điểm giao nhau giữa các tuyến, đảm bảo sự thuận tiện và liên tục trong hành trình của người dân.
Giải pháp Công nghệ và Hạ tầng
- Đường sắt nhẹ (Monorail): Được áp dụng tại các khu vực có địa hình phức tạp hoặc cần kết hợp cảnh quan.
- Công nghệ thông minh: Hệ thống quản lý giao thông thông minh (ITS) sẽ được áp dụng để tối ưu hóa lịch trình, giảm thời gian chờ đợi và nâng cao trải nghiệm người dùng.
- Tích hợp với đường sắt quốc gia: Kết nối hệ thống đường sắt đô thị với đường sắt quốc gia, đặc biệt là tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
Facebook Comments